Erken Yumurtalık Yetmezliği
Erken yumurtalık yetmezliği nedir?
Bir kadının yumurtalıkları 40 yaşından önce yumurta üretmeyi bırakırsa buna erken yumurtalık yetmezliği nedir. Erken yumurtalık yetmezliği kadınların %1’nde görülmektedir. Bazı kadınlarda daha gençlik yıllarında erken yumurtalık yetmezliği görülebilir.Yumurtalığın fonksiyonları arasında yumurta üretme ve östrojen hormonu salgılama vardır. Bu sebeple yumurtalığın çalışmaması östrojen üretimini de etkiler.
Erken yumurtalık yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
Erken yumurtalık yetmezliğinin belirtileri menopoza çok benzerdir. Belirtiler arasında, vajinada kuruluk, hassasiyet, sıcak basmalar, gece terlemeleri ve uyumada zorluk olarak sıralanabilir. Adet düzensizleşir veya tamamen durur. Bu belirtilerin sebebi düzgün çalışmayan yumurtalıklara bağlı olarak östrojen seviyesinin çok düşük olmasıdır.
Erken yumurtalık yetmezliğine ne sebep olur?
Birçok kadında erken yumurtalık yetmezliğinin sebebi belirsizdir. Bazı ailelerde daha sık görülebilir. Özellikle tiroit bezini etkileyen bağışıklık hastalıklarıyla ilintili olabilir. Bir takım genetik hastalıkları sonucu ortaya çıkabilir (Turner sendromu veya Fragile X sendromu gibi). Kanser tedavileri kapsamında radyoterapi ve/veya kemoterapi sonrası da ortaya çıkabilir.
Erken yumurtalık yetmezliği sebepli riskler nelerdir?
Yukarıda bahsi geçen belirtilerin yanı sıra, düşük östrojen seviyesi sebepli osteoporoz (kemik kaybı) ve erken kalp hastalıkları riskleri artar. Erken yumurtalık yetmezliği sebepli kadınlarda depresyon görülebilir. Genetik sebepli ortaya çıktıysa, çocuklarınıza da genetik olarak taşınmış olabilir.
Erken yumurtalık yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Erken yumurtalık yetmezliği kanda hormon seviyeleri (FSH ve E2 gibi) ölçülerek teşhis edilir. Genetik yatkınlığı olan hastalarda bazı kromozom analizleri de gerekebilir. Erken yumurtalık yetmezliği tanısı konan hastalarda kemik yoğunluğu ölçmek de, osteoporoz sebepli, uygun olur.
Erken yumurtalık yetmezliği nasıl tedavi edilir?
Radyoterapi ve/veya kemoterapi sonrası ortay çıkan erken yumurta yetmezliği bir süre sonra kendi kendine düzelebilir. Sebebi belli olmayan veya genetik sebepli erken yumurtalık yetmezliğinin ise geri dönüşü olmayabilir. Erken yumurtalık yetmezliğinin belirtilerinin hafiflemesi için uzman doktorunuz hormon tedavisi önerebilir.